Pałac Przebendowskich i Keyserlingków

Pałac Przebendowskich i Keyserlingków w Wejherowie to miejsce, gdzie historia splata się z kulturą Kaszub na każdym kroku. Już sama bryła budynku przyciąga uwagę – położony tuż przy centrum miasta pałac otoczony jest klasycznym parkiem w stylu angielskim, którego klomby, rozległe trawniki i stare drzewa tworzą wyjątkową atmosferę zarówno latem, jak i jesienią. Od pierwszych chwil daje się wyczuć, że to nie jest kolejny typowy muzealny obiekt, a raczej elegancka rezydencja, która przez wieki zmieniała swoje funkcje, by dziś być domem dla pamiątek związanych z twórcami, muzykami, pisarzami i działaczami regionu kaszubskiego.

Historia Pałacu

Początki pałacu sięgają XVIII wieku, gdy był siedzibą rodu Przebendowskich, by po kilku dziesięcioleciach przejść w ręce Keyserlingków – stąd podwójna nazwa, która na stałe zapisała się w historii tej rezydencji. Kolejne pokolenia właścicieli rozbudowywały i przebudowywały pałac zgodnie z duchem czasów – w XIX wieku zyskał styl neogotycki z elementami renesansowymi, a charakterystyczne schodkowe szczyty i symetryczna bryła do dziś wyróżniają ten budynek na tle innych północnopolskich rezydencji. Wchodząc na teren pałacu, trudno nie zwrócić uwagi na bogato zdobioną fasadę i herb Keyserlingków z motywem drzewa palmowego, umieszczony nad wejściem.

Architektura i wnętrza

Wnętrza pałacu to prawdziwe zaskoczenie – na odwiedzających czeka tu misterna mozaika polichromii w stylu malarstwa pompejańskiego, odkryta podczas powojennego remontu. Malowidła naścienne, przedstawiające włoskie pejzaże, arkady, tarasy z balustradą i zamglone morza, nadają wnętrzom pałacu południowy, niemal śródziemnomorski charakter, nieczęsto spotykany na Pomorzu. Przechadzając się kolejnymi salami, można dostrzec też historyzujące detale: neorenesansowe gzymsy, eleganckie schody i mozaikowe posadzki, które harmonijnie łączą się z kaszubskimi motywami obecnymi w muzealnych ekspozycjach.

Park pałacowy – oaza zieleni

Otaczający pałac park to nie tylko zielona oprawa, ale również przestrzeń, która żyje rytmem miasta. Wiekowe drzewa, rozległe trawniki i ciche alejki zapraszają na dłuższy spacer, a nowoczesny plac zabaw oraz amfiteatr wprowadzają tu codzienny gwar rodzinnych spotkań i lokalnych wydarzeń. Wiosną i latem park zamienia się w tętniące życiem miejsce wypoczynku i inspirujące tło dla zdjęć oraz spotkań – kontrast zieleni i klasycznej architektury pałacu jest niezwykle efektowny o złotej godzinie lub w porannym świetle.

Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej

Pałac Przebendowskich i Keyserlingków jest dziś sercem Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej – instytucji, która zgromadziła pod jednym dachem ponad 100 tysięcy eksponatów. W muzealnych salach można zobaczyć bezcenne rękopisy i starodruki, pamiątki osobiste po pisarzach oraz twórcach kaszubskich, oryginalne instrumenty muzyczne regionu – m.in. cytry, diabelskie skrzypce, bazuny, burczybasy i gitarole. Część ekspozycji zaaranżowano tak, by oddać atmosferę dawnych karczm, szkółek czy kaszubskich rodzin, umożliwiając również samodzielne spróbowanie gry na wybranych instrumentach, co dla wielu gości jest jednym z największych atutów tej placówki.

Zbiory i najcenniejsze eksponaty

Ważną częścią kolekcji muzeum są unikatowe dokumenty związane z historią Wejherowa i Kaszub, jak oryginalna pieczęć miasta czy medal upamiętniający Samuela Lindego, autora słownika języka polskiego. Na wystawach prezentowane są także stroje ludowe, hafty wejherowskie, obrazy, grafiki i dawne druki, w tym tłumaczenia religijne na język kaszubski i dokumenty założycieli miasta. W czasie tematycznych ekspozycji i warsztatów muzeum staje się przestrzenią aktywnego spotkania z kulturą regionu, również dla najmłodszych, którzy mogą zaangażować się w zajęcia praktyczne lub pokazy muzyczne.

Wydarzenia i życie kulturalne

Rezydencja z każdym rokiem coraz mocniej rozbrzmiewa muzyką i kaszubskim słowem: muzeum organizuje koncerty, spotkania autorskie, wieczory poezji, warsztaty i wystawy czasowe, które regularnie przyciągają mieszkańców i turystów. Szczególnie klimatyczne są letnie wydarzenia plenerowe na tle pałacu i parku, kiedy historia i współczesność przeplatają się ze sobą. To także jedno z ważnych miejsc lokalnego życia kulturalnego – tutaj można naprawdę doświadczyć, jak bogata i różnorodna jest tradycja tego regionu.

Zwiedzanie – informacje praktyczne

Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w pałacu można zwiedzać codziennie, zarówno indywidualnie, jak i w grupach. W sezonie letnim (maj–wrzesień) pałac jest dostępny od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00–18:00 oraz w soboty i niedziele od 11:00 do 17:00 (w niedzielę wstęp jest bezpłatny). Poza sezonem godziny są skrócone – od poniedziałku do piątku 9:00–15:00, a w weekendy od 11:00 do 17:00. Bilety normalne kosztują kilka złotych, dostępne są również wejściówki ulgowe. Muzeum znajduje się przy ulicy Zamkowej 2a w Wejherowie – dojazd z Rumi jest wygodny zarówno samochodem, jak i pociągiem SKM (do dworca w Wejherowie), a następnie spacerem przez park. Grupy zorganizowane mogą zamówić oprowadzanie z przewodnikiem, a oferta warsztatów jest regularnie aktualizowana na stronie muzeum.

Podsumowanie

Pałac Przebendowskich i Keyserlingków w Wejherowie to przykład miejsca, które łączy elegancję dawnej rezydencji z żywą, współczesną kulturą Kaszub. Zarówno sam budynek, jak i otaczający go park oraz bogate wnętrza stanowią opowieść o regionie, jego twórcach, tradycji i tożsamości. Niepowtarzalny klimat, połączenie sztuki z codziennością oraz otwartość na nowe wydarzenia sprawiają, że to nie tylko zabytek – to przestrzeń, do której chce się wracać o każdej porze roku, szukać inspiracji i odpoczywać wśród zieleni i historii.